COVID-19ren ondorioz bizitzea egokitu zaigun egoera berri honek aldaketa nabarmenak ekarri ditu gure bizitzetara. Maskarak erabiltzea bezalako gauza arraro eta urrun bat normaltasun eta betebehar bihurtu da gure egunerokotasunean.
Ziur asko post hau irakurtzen ari zarenak maskararen bat aurkituko zenuen zure herriko edo hiriko lurrean botata, baina non amaitzen dira maskara horiek?
Marc Casanovasek, "Más mascarillas en el mar que en la boca: la pandemia que viene" artikuluan, egungo egoera zein den azaltzen du, baita mundu osoan egin eta erabiliko diren erabilera bakarreko maskara tonak eta tonak direla eta aurreikusten dena ere.
Babes-ekipamenduetatik eratorritako hondakinen sorrera murrizteko beste aukera bat izan daitezke CSICeko (Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorena) ikerketa-taldeek garatu dituzten babes-maskaretarako birusen aurkako iragazki biodegradagarriak. Iragazki horiek erabili ahal izango dira erabili eta botatzeko maskaretan, garbigarrietan eta berrerabilgarrietan.
Bestalde, erabilera bakarreko ontzien arazoa dago. COVID-19ak eragindako egoeraren aurrean, erabilera bakarreko ontziak berehala hautematen ziren kutsadura sahiesteko irtenbide seguru gisa.
Hala ere, koronabirusari buruz gehiago ikasi eta gaiari buruzko baliabideak handitu ahala, plastikoa seguruagoa dela erakusten duen froga zehatzik ez dagoela ikusten dugu. Aitzitik, erabilera bakarreko plastikoei buruzko Zuzentarauaren (SUP) eta Ekonomia Zirkularreko Ekintza Plan berriaren arabera, irtenbide berrerabilgarri seguruak eta erresistenteak praktikan jartzeko unea iritsi da, non hiriek funtsesko zeregina duten.
Europa osoan, hiri asko daude lehen lerroan plastikoen kutsaduraren aurkako borrokan. Batzuk plastikotik askatzen ari dira, beste batzuk erabilera bakarreko plastikozko gailuak debekatzen.
Rethink Plastic aliantzarekin batera, Zero Waste Europek gida bat garatu du EBko SUP Zuzentarauaren aplikazioan laguntza bilatzen duten udalerrientzat eta tokiko komunitateentzat. Gida honen helburua hiriek eta udalerriek plastikoaren kutsadura murrizteko ezar ditzaketen ekintzei buruz adibide zehatzak eta aholkuak ematea da, Zuzentarauan ezarritako helburuak aldi berean lortuz. Hori dela eta, hondakinen aurkako borroka hondakinen hierarkiaren beheko aldean egiten da nagusiki, eta lehentasuna ematen zaie hondakinen kudeaketari eta garbiketa publikoari, goiko aldeko prebentzioari baino.
Kutsadura murrizteko bideari jarraituz, NBEk argitaratu duen artikulu honetan, koronabirusaren pandemian hondakinen kudeaketa nolakoa izan behar den azaltzen digute. Artikulu horretan irakur dezakegu Ingurumenerako Nazio Batuen Programak hondakin asko nabarmentzen dituela, hala nola eskularruak, maskarak edo kutsatutako babes-materialak, COVID-19 egoera horretan sortzen direnak.teriales de protección infectados que se producen en esta situación de COVID-19.
Baina, zein da Espainiako egoera? El Ágora, Uraren Egunkariaren arabera, Espainian hondakinen %37,8 baino ez da birziklatzen. Helburua 2030ean hondakinen ekoizpena %15 murriztea da, 2010eko mailekin alderatuta. Besteak beste, erabilera bakarreko plastikozko objektuak (platerak, mahai-tresnak edo lastategiak) 2021eko uztailean amaitzea aurreikusi dute.
Debekatuta egongo dira araztegiak gainditzen ari diren eta arrain abisaletan ere aurkitzen diren produktu kosmetikoei eta detergenteei gehitzen zaizkien mikroplastikoak. Era berean, ontzi itzulgarriak eta udal-hondakinen pixkanakako birziklapena sustatuko dira. Datozen urteetan 70.000 lanpostu sortzea espero da.
Pandemian, Osasun Sailak eta beste administrazio batzuek ez diete jarraitu erabilera bakarreko produktuen kontsumoa saihesteko gomendioei, hala nola oparitu diren maskarak eta eskularruak (esan behar da salbuespenen bat dagoela udal txikien artean, kontsumoaren kontzeptu kontserbagarriago batekin), eta dagoeneko gure hondartzak eta estoldak zikintzen eta kutsatzen dituzten hondakin bihurtu dira, eta arazo bihurtzeko mehatxua egiten dute.
Gai honen inguruko berritasuna da Espainiako Gobernua neurriak planteatzen hasi dela; besteak beste, erabilera bakarreko plastikoak murrizteko lege-proiektu bat onartzea, ozeanoen egungo egoerari mesede egingo dion neurria.
Albiste horren ostean, Greenpeace-ren erreakzioak agertzen dira: “Berriz ere, sentsasio gazi-gozoa uzten du, oso anbizio gutxikoa delako eta benetako ekonomia zirkular batera iristea zailtzen duelako, hain zuzen ere krisi-garai hauetan lagungarri izan dakigukeena” (Greenpeace, 2020), baina, hala eta guztiz ere, Espainiako Gobernuaren proiektu hau aurrerapaso txiki bat izango da egungo egoera hobetzeko, jasanezina izan baitaiteke.
Oraindik ez baldin badakizu ekonomia zirkularra zer den, Trantsizio Energetikoko Ministerioaren azalpen-bideo hau ikus dezakezu.
Comments